Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ




ΙΔΡΥΣΗ
         Η ίδρυση της "Εδρας" της ’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής επιτεύχθηκε με το νόμο 2905 του 1922, και υλοποιήθηκε με το διατάγμα της 27.9.1922, σύμφωνα με το οποίο ονομάσθηκε "Εδρα της Χειρουργικής Προ- παιδευτικής Κλινικής καί Χειρουργικής Παθολογίας" και προσαρτήθηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
         Ουσιαστικά όμως η Κλινική άρχισε την λειτουργία της 2 χρόνια μετά την ίδρυση της, το 1924, όταν επληρώθη η "Εδρα δια της εκλογής ως Καθηγητού καί Διευθυντού αυτής, του 'Εμμανουήλ Κοντολέοντος".
         Απο τότε μιά σειρά λαμπρών Καθηγητών διαδέχθηκε την Διεύθυνση της Κλινικής:
  • 1924 - 1939 : Ε. Κοντολέων
  • 1939 - 1941 : Ξ. Κοντιάδης
  • 1941 - 1945 : Π. Κόκκαλης
  • 1945 - 1970 : Κ. Αλιβιζάτος
  • 1970 - 1980 : Ν. Οικονόμου
  • 1980 - 1981 : Α. Ρωμάνος
  • 1981 - 1996 : Β. Γολεμάτης
  • 1996 - 1997 : Π. Πεβερέτος
  • 1997 - Σήμερον : Γ. Ανδρουλάκης
         Η Α΄ Χειρουργική Προπαιδευτική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτέλεσε ένα απο τους λίγους χώ- ρους στην Ελλάδα, όπου σημειώθηκε γρήγορη εξέλιξη και σημαντική πρόοδος. Από την ημέρα της ίδρυσής της, κατά την οποία ακόμη δεν υπήρχε κτήριο για την στέγαση της κλινικής και παρά τις ταλαιπωρίες, με την συνεχή προσπάθεια των στελεχών της κλινικής έγινε δυνατό, να οργανωθεί μια σύγχρονη Νοσηλευτική μονάδα. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της, 77 έτη μέχρι σήμερα, έχει προσφέρει περίθαλψη σε μεγάλο αριθμό ασθενών. Ήταν και παραμένει συνεχής η προσπάθεια όχι μόνο για την καλύτερη θεραπεία των ασθενών, αλλά και για την παροχή των καλύτερων συνθηκών νοσηλείας, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα προβλήματα του κάθε ασθενή. Στην Κλινική, από την ίδρυση της εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες τεχνικές της Χειρουργικής Επιστήμης, πολλές απο τις οποίες είναι πρωτοποριακές για τα Ελληνικά δεδομένα. Ο εξοπλισμός της κλινικής, καθώς και της Χειρουργικής Μονά- δας Εντατικής Θεραπείας αποτελείται από μηχανήματα υψίστης τεχνολογίας, όπως αρμόζει σε κάθε Πανεπιστημι- ακό τμήμα. Με τις συνεχείς βελτιώσεις και την καλύτερη εκπαίδευση των ιατρών της Κλινικής τα ποσοστά θνη- τότητας στην Κλινική μειώθηκαν από 3.8% (1922) σε κάτω από 0.5%. Η προσπάθεια αυτή για καλύτερη θεραπευ- τική αντιμετώπιση των ασθενών δεν είναι μονόπλευρη και εις βάρος των λοιπών διδακτικών, εκπαιδευτικών, ερ- ευνητικών και λοιπών επιστημονικών καθηκόντων της Κλινικής. Πάντα μέσα   στην Κλινική δίνεται   ιδιαίτερη σημασία   στην εκπαίδευση των ειδικευομένων και των φοιτητών με την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ικανών να παρέχουν υψηλού επιπέδου ομοιόμορφα κατανεμημένη εκπαίδευση, σε όλους τους εκπαιδευόμενους. Οποιαδήποτε ημέρα και ώρα   ο φοιτητής είναι ευπρόσδεκτος στην  Κλινική σαν συνεργάτης  και λιγότερο  σαν εκπαιδευόμενος. Η προσφορά της κλινικής υπήρξε και παραμένει μεγάλη, δεδομένου ότι το 1/3 των φοιτητών της Ιατρικής Σχολής Αθηνών εκπαιδεύεται στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο (Εικόνα 1). Είναι αυτονόητη η σημασία της εκπαιδεύσεως αυτής, αφού στην Κλινική διαμορφώνονται οι κατευθυντήριες γραμμές και αρχές για τόσους νέους επιστήμονες, οι οποίοι αποτελούν τους μελλοντικούς φορείς της Ιατρικής Επιστήμης για τον Ελληνικό λαό, και όχι μόνο.

Εικόνα 1. Ο καθηγητής Ε. Κοντολέων, σε από Έδρας μάθημα προς τους φοιτητές (1927).

         Σήμερα, η Α' Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική και Χειρουργική Παθολογία στεγάζεται στο Περιφερικό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών "Ιπποκράτειο" και αποτελεί μία από τις πιο σύγχρονες μονάδες περίθαλψης χειρουρ- γικών   ασθενών όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά   και στην Ευρώπη. Η δραστηριότητα της   Κλινικής δεν είναι μονό- πλευρη, αφου αντιμετωπίζεται πληθώρα περιστατικών με ποικίλες διαγνώσεις. Η Κλινική περιλαμβάνει εκτός της κυρίως κλινικής και τις ειδικές μονάδες
α) Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού Συστήματος,
β) Χειρουργικής Ηπατος-Χοληφόρων Οδών-Παγκρέατος,
γ)Χειρουργικής Παχέος Εντέρου και Πρωκτού,
δ) Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων,
ε) Χειρουργικής Μαστού,
στ) Λαπαροσκοπικής και Ενδοσκοπικής Χειρουργικής,
ζ) Χειρουργικής Αιματολογικών Νόσων,
η) Αγγειοχειρουργικής (περιφερικών αγγείων),
θ) Βραχείας Νοσηλείας Ασθενών,
ι) Χειρουργικής Εντατικής Θεραπείας Τραύματος,
ια) Αιμοδυναμικής Μελέτης Περιφερικών Αγγείων,
ιβ) το ομώνυμο εργαστήριο Χειρουργικής Ερευνας (Προεδρικό Διάταγμα υπ'αριθμόν 20 της 8/2/1999).

          Το έργο της Κλινικής συνεχίζεται και ο σκοπός παραμένει ο ίδιος: "Προσπαθούμε να προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή περίθαλψη σε κάθε ασθενή" στοχεύοντας όμως πάντα στην εκπαίδευση των φοιτητών της ιατρικής.